زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

فی علوم القرآن (کفافی)‌





«فی علوم القرآن» تایف دکتر محمد عبد السلام کفافی و استاد عبدالله الشریف کتاب پیرامون برخی از مسائل مهم علوم قرآن نوشته شده است.


۱ - معرفی کتاب



مؤلفین محترم در این کتاب مسائلی همچون مکی و مدنی، جمع قرآن ، اسباب النزول و... را توضیح می‌دهند مطالب کتاب در سه قسمت ارائه شده، که در قسمت اول مباحث مختلف علوم قرآنی همچون: ناسخ و منسوخ ، اعجاز ، تفسیر و مفسران را به صورت اختصار بیان نموده، در قسمت دوم ۹۰ آیه از سوره بقره را تفسیر کرده، و در قسمت سوم به معرفی برخی از تفاسیر اهل سنت و تفسیر مجمع البیان پرداخته است.
که در این زمینه رعایت عدل و انصاف را نموده ویژگیهای تفسیر مجمع البیان و دفاع مولف آن (یعنی مرحوم طبرسی ) از عقاید شیعه مخصوصا در مساله امامت و ولایت را (از تفسیر وی) بیان کرده است. در این قسمت با ذکر نمونه‌هایی از تفاسیر، مفسران معروف روش آنها را در تفسیر قرآن توضیح می‌دهند.

۲ - ویژگی‌ها



۱- قسمت اول- فصل پنجم: مساله احرف سبعة را در این فصل بحث نموده، در ابتدا اقوال را ذکر آنگاه قول مختار خود را پس از نقد و بررسی اقوال توضیح می‌دهد که عبارت است از اینکه مراد از هفت حرف، هفت لغت از لغات قبایل عرب است ۲- قسمت اول- فصل هفتم- در این فصل از قرائت‌ها بحث نموده پس از تعریف قرائت از نظر اصطلاح و لغت و ذکر آیاتی که اختلاف قرائت در آنها وجود دارد، علل اختلاف قرائت‌ها را ذکر می‌کند ۳- قسمت اول- فصل دوازدهم: در این فصل پیرامون تفسیر و مفسران بحث می‌کند در ابتدا پیرامون اهمیت تفسیر، اقسام آن توضیحاتی می‌دهد سپس تفسیر ماثور و مصادر آن را بیان می‌کند و نمونه‌هایی از تفاسیر اثری را نیز همراه با مثالهایی تشریح می‌نماید ۴- قسمت سوم: در این قسمت به معرفی برخی از تفاسیر معروف پرداخته، در ابتدا شرح مختصری از زندگی مؤلف، و حیات علمی آن ارائه نموده سپس نمونه‌هایی از تفسیر را مثال می‌زند.

۳ - ساختار کتاب



کتاب دارای سه قسم است که فهرست مطالب هر قسم به شرح زیر است:
قسم اول: درباره علوم قرآن شامل ۱۲ فصل فصل اول: کلیات تعریف علوم قرآن، موضوع و مفهوم آن، تاریخ بحث در علوم قرآن، نزول قرآن، و چرا قرآن به صورت گروهی نازل شده. فصل دوم: مکی و مدنی شامل: راه شناخت آیات مکی و مدنی ، ضوابط اجتهادی برای شناخت مکی و مدنی، ضوابط عمومی برای شناخت مکی و مدنی، و معنای مکی و مدنی فصل سوم: اسباب النزول: شامل: مثالهایی جهت توضیح اهمیت علم به اسباب النزول، چگونه اسباب النزول شناخته می‌شود، شناخت بین اسباب النزول و بین موضوعی که آیه از آن بحث می‌کند، و تعبیراتی که از آنها سبب نزول فهمیده می‌شود فصل چهارم: جمع قرآن و تدوین آن شامل: عثمان و جمع مصاحف ، ترتیب آیه‌ها و سوره‌ها، عدد سوره‌های قرآن، معنای اصطلاحی آیه و سوره ، و اسامی سوره‌ها. فصل پنجم: احرف سبعه فصل ششم: رسم مصحف عثمانی فصل هفتم: قرائت‌ها فصل هشتم: ناسخ و منسوخ فصل نهم: محکم و متشابه فصل دهم: فواتح سوره‌ها فصل یازدهم: اعجاز قرآن فصل دوازدهم: تفسیر و مفسران.
قسم دوم: بررسی چند آیه .
قسم سوم: معرفی برخی از مفسران و نمونه‌هایی از تفاسیر آنها شامل: جامع البیان در تفسیر قرآن، طبری تفسیر قرآن عظیم ، ابن کثیر مفاتیح الغیب ، فخر رازی انوار التنزیل ، بیضاوی کشاف ، زمخشری مجمع البیان ، طبرسی الجوهر فی تفسیر القرآن ، جوهری تفسیر محمد عبده تفسیر المنار از رشید رضا .
[۱] فی علوم القرآن، محمد عبد السلام کفافی و عبدالله الشریف، ۱۷-۳۵۷.


۴ - نسخه شناسی



کتاب یک جلد، متن آن عربی و دارای ۳۶۳ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- جلد: گالینگور ۳- نوبت چاپ: نامعلوم ۴- تاریخ انتشار: نامعلوم ۵- ناشر: انتشارات دار النهضة العربیة للطباعة و النشر- بیروت ۶- دارای فهرست موضوعات کتاب ۷- مولفان: محمد عبد السلام کفافی و عبدالله شریف ۸- کتاب: فی علوم القرآن.

۵ - پانویس


 
۱. فی علوم القرآن، محمد عبد السلام کفافی و عبدالله الشریف، ۱۷-۳۵۷.


۶ - منبع


نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.